بلاکچین به زبان ساده
به زبان ساده بلاک چین (زنجیره بلاک) زنجیره‌ای بلند از داده‌ها است. در واقع داده‌ها شامل تراکنش‌هایی هستند که در شبکه انجام می‌گیرند. سوابق تراکنش‌ها در بسته‌هایی به نام بلاک ذخیره می‌شوند. هر بلاک بعد از تکمیل و تأیید اطلاعات آن، به انتهای زنجیره اضافه می‌شود. این زنجیره از بلاک‌ها که به آن بلاک چین می‌گوییم در گره‌ها یا نودهای شبکه ذخیره می‌شوند. گره‌ها کامپیوترهایی هستند که وظیفه ذخیره کل اطلاعات شبکه را دارند و یک نسخه از تمام داده‌ها در آنها ذخیره می‌شود.
بلاکچین شبیه به گاوصندوقی شفاف است که همه محتویات آن‌را می توانند ببینند اما امکان تغییر و دستکاری در پانها را ندارند.
تکنولوژِی بلاکچین
بلاک چین (Blockchain) شبکه‌ای است که با استفاده از تکنولوژی‌های غیرمتمرکز (Decentralized) و رمزنگاری، تاریخچه‌ای از تمام تراکنش‌های انجام شده با دارایی‌های دیجیتال مانند بیت کوین را در یک دفتر کل دیجیتال و عمومی ذخیره می‌کند. امکان تغییر در اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین وجود ندارد و تمام اطلاعات ثبت شده در آن به صورت شفاف در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. شبکه بلاکچین همان چیزی است که حذف بانک‌ها و مؤسسات مالی از تراکنش‌های دارایی‌های دیجیتال را امکان‌پذیر کرده و امنیت ارزهای دیجیتال را تضمین می‌کند؛ موضوعی که باعث شده دارایی‌های دیجیتال طرفداران زیادی پیدا کنند.
بلاک چین‌ها بیشتر به دلیل نقش حیاتی در سیستم‌های ارزهای دیجیتال برای حفظ یک رکورد امن و غیرمتمرکز در تراکنش‌ها شناخته می‌شوند، اما موارد استفاده از آنها به ارزهای دیجیتال محدود نمی‌شود. بلاک چین‌ها را می‌توان برای تغییرناپذیر کردن داده‌ها در هر صنعتی مورد استفاده قرار داد. از آنها می‌توان برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)، سیستم‌های مدیریت زنجیره تأمین، سیستم‌های رای‌گیری و موارد دیگر استفاده کرد. فناوری بلاک چین این پتانسیل را دارد که صنایع مختلف را با ایجاد اعتماد، امنیت و کارایی متحول کند.
از زمان معرفی بیت کوین در سال ۲۰۰۹، استفاده از بلاک چین از طریق ایجاد ارزهای دیجیتال مختلف، پیدایش دیفای (DeFi)، توکن های غیرقابل تعویض (NFT) و قراردادهای هوشمند (Smart Contract) افزایش یافته است.
در تعریف بلاک چین چنین آمده است: فناوری بلاکچین ساختاری است که سوابق معاملاتی (بلاک‌ها) را به صورت پایگاهی از داده‌ها به نام «زنجیره یا Chain» در شبکه‌ای از «گره‌ها یا Nodeها» که به صورت همتابه‌همتا (Peer-to-Peer) به یکدیگر متصل شده‌اند، ذخیره می‌کند. به کل این مجموعه «دفتر کل دیجیتال یا Digital Ledger» می‌گویند. مفاهیمی که تا اینجا توضیح داده شد، ممکن است پیچیده به نظر برسد. به همین خاطر، در ادامه توضیح ساده‌تری از بلاکچین ارائه کنیم.
بلاکچین چه اجزایی دارد؟
در بلاکچین سه مفهوم اساسی وجود دارد:
- بلاک‌ها (Blocks)
- ماینرها (Miners)
- گره‌ها (Nodes)
که در ادامه به بررسی هر کدام از این مفاهیم می‌پردازیم.
بلاک :
به هر بسته‌ی اطلاعاتی در شبکه بلاکچین، بلاک یا بلوک می‌گویند و هر بلاک شامل سه بخش اساسی می‌شود:
داده (Data).
نانس (Nonce)
هش (Hash)
ماینر:
ماینرها یا استخراج‌کنندگان، وظیفه ایجاد بلاک‌های شبکه را در فرآیندی به نام ماینینگ یا استخراج برعهده دارند. در شبکه بلاکچین هر بلاک دارای نانس و هش اختصاصی خود است. علاوه بر این هش بلاک قبلی نیز در بلاک جدید ذخیره می‌شود. بنابراین فرآیند استخراج یا ساخت بلاک کار ساده‌ای نیست؛ خصوصاً در یک شبکه بزرگ که میلیون‌ها بلاک در آن ذخیره می‌شود. ماینرها از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای قدرتمند برای حل مسائل ریاضی پیچیده استفاده می‌کنند تا یک nonce که توانایی قبول هش را داشته باشد، بسازند.
نود یا گره در بلاکچین چیست؟
نود یا گره، هر نوع وسیله الکترونیکی است که قابلیت ذخیره‌سازی یک کپی از کل شبکه را داشته باشد و فعالیت بلاک چین را امکان‌پذیر کند. غیرمتمرکزسازی فرایندها و توزیع اطلاعات با استفاده از نودها در بلاکچین پیاده‌سازی می‌شود.
هر بلاک جدیدی که وارد شبکه می‌شود، مورد تأیید گره‌ها قرار می‌گیرد. شفافیت بلاکچین این امکان را می‌دهد تا تمامی اطلاعات آن به راحتی قابل بررسی و مشاهده باشد. این شفافیت مدیون حضور گره‌ها است. همه گره‌ها به صورت Peer-to-Peer به یکدیگر متصل شده‌اند. این اتصال نظیر‌به‌نظیر باعث می‌شود تا همه آنها اطلاعات کاملاً یکسانی را ذخیره کنند. ذخیره‌سازی اطلاعات با استفاده از یک سیستم کنترل قوی، به حفظ یکپارچگی شبکه کمک می‌کند و اعتماد را در بین کاربران ایجاد خواهد کرد.
نتیجه گیری
در این مقاله با مفهوم بلاک چین، اجزا و کاربرد آن آشنا شدیم. دانستیم ورود تکنولوژِی بلاکچین باعث حذف بانک‌ها و حذف هر گونه تقلب و همچنین ثبت قرار دادهای هوشمند و اپلیکیشن ها را ممکن ساخته است.
